Tình trạng nổi mụn ở cằm không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ và sự tự tin của nhiều người, đặc biệt là phái nữ. Mụn xuất hiện ở vùng cằm thường viêm to, khó điều trị dứt điểm nếu không chăm sóc đúng cách. Vậy nguyên nhân do đâu và làm sao để cải thiện tình trạng này một cách an toàn, hiệu quả?
Hãy cùng Alifa tìm hiểu rõ hơn về mụn dưới cằm và các phương pháp điều trị trong bài viết sau.
MỤC LỤC
1. Mụn dưới cằm là gì?
Mụn dưới cằm là một dạng của mụn trứng cá, xảy ra khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi dầu thừa, tế bào chết và bụi bẩn. Nếu không được làm sạch đúng cách, vi khuẩn sẽ phát triển, gây ra các loại mụn như mụn đầu trắng, đầu đen, mụn viêm, mụn mủ hoặc thậm chí là mụn nang. Mụn dưới cằm thường có xu hướng viêm nhiều và to hơn so với những vị trí khác trên khuôn mặt.
2. Nguyên nhân gây mụn dưới cằm
2.1 Rối loạn nội tiết tố
Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến mụn dưới cằm là sự thay đổi hormone trong cơ thể. Nhiều phụ nữ thường nổi mụn ở vùng cằm khoảng 7–10 ngày trước kỳ kinh nguyệt. Tình trạng này được gọi là mụn tiền kinh nguyệt, ảnh hưởng đến khoảng 36–78% phụ nữ, đặc biệt là sau tuổi 30.
Sự gia tăng nồng độ androgen – nội tiết tố nam – có thể khiến tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn, dẫn đến bít tắc lỗ chân lông và hình thành mụn. Ngoài ra, giai đoạn thai kỳ hoặc thời kỳ mãn kinh cũng có thể gây mất cân bằng nội tiết và làm da dễ nổi mụn hơn.
2.2 Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)
Phụ nữ mắc PCOS thường gặp phải các rối loạn kinh nguyệt, tăng androgen và nổi mụn, đặc biệt là ở vùng cằm và quai hàm. Đây là một trong những biểu hiện điển hình của rối loạn nội tiết kéo dài.
2.3 Sử dụng thuốc tránh thai
Việc bắt đầu hoặc ngừng thuốc tránh thai có thể ảnh hưởng đến hormone, từ đó gây ra tình trạng mụn dưới cằm. Một số loại thuốc chứa progestin có thể làm trầm trọng thêm tình trạng mụn nếu không phù hợp với cơ địa.
2.4 Thay đổi nội tiết ở tuổi dậy thì
Thanh thiếu niên – cả nam và nữ – thường xuất hiện mụn dọc theo đường viền hàm trong giai đoạn dậy thì. Đối với nữ, mụn dưới cằm thường nổi rõ trong các giai đoạn biến động nội tiết như chu kỳ kinh nguyệt.
Mụn dưới cằm thường to và viêm hơn các vị trí khác trên gương mặt, do nằm gần tuyến bạch huyết và hệ thống nội tiết dưới da. Vì vậy, nếu không chăm sóc đúng cách, tình trạng có thể kéo dài và để lại thâm hoặc sẹo.
2.5 Chế độ ăn uống không hợp lý
Chế độ ăn nhiều đường và sữa là yếu tố nguy cơ cao dẫn đến mụn trứng cá. Nhiều nghiên cứu cho thấy những người tiêu thụ thực phẩm có chỉ số đường huyết cao, như nước ngọt, bánh kẹo, sữa động vật,… thường có tỷ lệ nổi mụn cao hơn đáng kể so với nhóm ăn uống lành mạnh. Điều này cũng đúng với mụn xuất hiện ở vùng cằm – khu vực nhạy cảm với các thay đổi chuyển hóa trong cơ thể.
2.6 Sử dụng mỹ phẩm không phù hợp
Một số sản phẩm chăm sóc da chứa dầu, cồn hoặc thành phần gây kích ứng có thể làm tắc nghẽn lỗ chân lông và khiến da bùng phát mụn, đặc biệt là vùng cằm – nơi dễ tích tụ bã nhờn.
Với làn da dầu hoặc hỗn hợp, nên ưu tiên chọn các sản phẩm có ghi chú “non-comedogenic” (không gây bít tắc lỗ chân lông), “oil-free” hoặc có nền nước để giảm thiểu nguy cơ nổi mụn.
2.7 Thói quen chăm sóc da sai cách
Rửa mặt quá nhiều hoặc chà xát mạnh có thể khiến da mất đi lớp dầu tự nhiên, làm suy yếu hàng rào bảo vệ và kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn. Điều này không những không làm sạch mụn mà còn khiến tình trạng mụn ở cằm trở nên nghiêm trọng hơn.
Ngoài ra, việc nặn mụn không đúng cách cũng là nguyên nhân gây viêm và để lại thâm, sẹo khó phục hồi.
2.8 Rối loạn giấc ngủ, căng thẳng kéo dài
Thiếu ngủ, stress hoặc làm việc căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng đến hormone cortisol – yếu tố liên quan mật thiết đến sự xuất hiện của mụn nội tiết. Những người thường xuyên mất ngủ hoặc chịu áp lực cao thường có nguy cơ nổi mụn dưới cằm nhiều hơn so với người có lối sống điều độ.
3. Phương pháp điều trị mụn dưới cằm hiệu quả
Mụn ở vùng cằm, đặc biệt khi liên quan đến nội tiết tố, thường khó kiểm soát nếu không áp dụng đúng phương pháp. Dưới đây là những cách điều trị phổ biến và được chuyên gia da liễu khuyến nghị:
3.1. Sử dụng thuốc tránh thai điều chỉnh nội tiết
Thuốc tránh thai có thể là giải pháp hữu ích đối với những người bị mụn do rối loạn hormone – nhất là phụ nữ trong giai đoạn tiền kinh nguyệt hoặc mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS). Một số loại thuốc tránh thai dạng uống được FDA phê duyệt chứa ít thành phần progesterone dễ gây mụn như norgestimate, norethindrone acetate hoặc drospirenone.
Tuy nhiên, đây là con dao hai lưỡi: không phải ai cũng phù hợp và thuốc có thể gây tác dụng phụ nghiêm trọng như tăng nguy cơ đột quỵ, cục máu đông – đặc biệt với người hút thuốc lá. Do đó, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
3.2. Điều trị bằng Retinoids (vitamin A dẫn xuất)
Retinoids như tretinoin, adapalene hoặc tazarotene là hoạt chất phổ biến trong các serum điều trị mụn do có khả năng làm thông thoáng lỗ chân lông, điều tiết dầu và thúc đẩy tái tạo tế bào da. Đặc biệt hiệu quả với mụn nội tiết ở cằm.
Tuy nhiên, retinoids có thể gây khô, bong tróc và kích ứng da trong giai đoạn đầu. Ngoài ra, phụ nữ mang thai tuyệt đối không nên sử dụng do nguy cơ gây dị tật thai nhi. Việc dùng retinoids cần có sự chỉ định và theo dõi từ bác sĩ da liễu.
3.3. Điều trị tại chỗ bằng Lưu huỳnh (Sulfur)
Lưu huỳnh là thành phần giúp làm khô nhân mụn, giảm dầu và kháng khuẩn nhẹ. Sản phẩm chứa sulfur thường được sử dụng cho mụn viêm nhẹ đến trung bình. Bạn có thể tìm thấy dưới dạng mặt nạ, gel hoặc kem bôi, với các sản phẩm không kê đơn hoặc kê đơn tuỳ mức độ nặng nhẹ.
3.4. Spironolactone – thuốc nội tiết hỗ trợ
Spironolactone là thuốc lợi tiểu thường được kê đơn điều trị tăng huyết áp, nhưng cũng được sử dụng ngoài nhãn để điều trị mụn do nội tiết ở phụ nữ. Thuốc hoạt động bằng cách giảm androgen trong cơ thể – yếu tố kích thích tuyến bã nhờn hoạt động quá mức.
Chỉ sử dụng Spironolactone khi có chỉ định rõ ràng từ bác sĩ, đặc biệt nếu bạn đang dùng các loại thuốc điều trị bệnh lý khác hoặc có tiền sử rối loạn nội tiết.
3.5. Chế độ ăn uống hỗ trợ điều trị mụn cằm
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát tình trạng mụn. Một số nghiên cứu cho thấy:
- Người tiêu thụ sữa và các sản phẩm từ sữa có nguy cơ nổi mụn cao hơn đến 48,2% so với người không sử dụng.
- Thực phẩm chứa đường tinh luyện như nước ngọt, bánh kẹo, sô cô la cũng góp phần làm mụn bùng phát.
Thay vì vậy, bạn nên:
- Hạn chế các thực phẩm chứa đường, sữa, tinh bột tinh chế.
- Tăng cường rau xanh, trái cây tươi, thực phẩm giàu chất xơ và vitamin.
- Uống đủ nước mỗi ngày (tối thiểu 1.5–2 lít).
- Ưu tiên thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp để giữ đường huyết ổn định và giảm viêm.
4. Mụn ở cằm có phải dấu hiệu bệnh lý?
Mụn dưới cằm thường là dấu hiệu của sự rối loạn nội tiết trong cơ thể – có thể do dậy thì, căng thẳng, mất ngủ, chế độ ăn uống không hợp lý hoặc bệnh lý như hội chứng buồng trứng đa nang. Vì vậy, thay vì chỉ điều trị từ bên ngoài, bạn cần:
- Chăm sóc da đúng cách, không chà xát mạnh hoặc rửa mặt quá mức.
- Ngủ đủ giấc, hạn chế stress.
- Duy trì chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng lành mạnh.
- Nếu tình trạng mụn ở cằm kéo dài, không đáp ứng với các biện pháp điều trị tại nhà hoặc để lại vết thâm/sẹo, bạn nên đến gặp bác sĩ da liễu để được tư vấn và điều trị chuyên sâu.
Xem thêm:
- Mụn Cứng Dưới Da – Hiểu Rõ Để Trị Dứt Điểm
- Cách Phục Hồi Da Sau Nặn Mụn Hiệu Quả
- Cách Nặn Mụn Không Bị Thâm Tại Nhà: An Toàn, Hiệu Quả
Bạn cũng có thể kết hợp sử dụng kem chống nắng phổ rộng và sản phẩm chăm sóc da lành tính từ thương hiệu uy tín như Alifa, để bảo vệ da khỏi vi khuẩn và tác nhân môi trường – hỗ trợ quá trình điều trị nổi mụn ở cằm hiệu quả hơn.